Alper Yakar

Bugünkü yazımızda sizlere Türkiye’deki mesken elektrik tarifesinin fiyatını analiz edeceğiz gerçekten bu konuda Türkiye’de mesken elektrik tarifesi için sübvansiyon yapıp yapmadığını birlikte analiz edeceğiz.

Ülkemizde yaşanan kur artışları ile beraberinde başlayan Ukrayna Rusya savaşı ile enerji maliyetleri ciddi anlamda yükseliş gösterdi özellikle Eylül 2022 tarihinde EPDK’nın yayınladığı PTF tavan fiyatı 4.800 TL/MWh için açıklanmıştı. Şu anda gelinen noktada enerji maliyetleri çok kötü günleri geride bıraktığını ifade edebiliriz. Şu anda temmuz ayında EPDK’nın açıkladığı PTF tavan fiyatı 2.700 TL/MWh için. Açıkçası 9 aylık periyotta enerji maliyetlerini incelediğimizde her ne kadar kur artışı gerçekleşse de enerji maliyetlerinde ciddi bir düşüş gözlemlenmektedir. Fakat bu düşüşle beraber özellikle mesken abone grupları için gerçekten de enerji fiyatları enerji maliyetleri üzerinden mi satışı gerçekleşiyor bunu yıl bazında aylık olarak inceleyerek tespit edeceğiz böylece mesken tarife grubu için elektrikte yapılan olduğu sübvansiyonu hep beraber analiz edeceğiz.

Not: Dağıtım Bedeli ve Vergiler dahil değildir.

Gördüğünüz üzere elektrik fiyatları mesken elektrik birim fiyatına baktığınızda ciddi anlamda bir sübvansiyon görebilirsiniz aslında bu kullanıcılar için avantaj gibi gözükse de uzun vadede hazineye ciddi bir mali yük oluşturmaktadır.

Burada yapılan analizin akabinde Türkiye’de özellikle kademeli tarifede mesken grupları için ciddi bir sübvansiyon gözükmektedir. Şu anda dolar bazlı olarak kıyaslama yapıldığında mesken tarifede elektrik birim fiyatı dünyada enderlerine az rastlanır bir durum olabilir. Burada neden özellikle son kullanıcı yani bizler için bu şekilde fiyatlandırıldığını sebebini herkes tahmin edebilir.

Burada benim önerim enerji maliyetleri içerisindeki sübvansiyonu ivedilikle kaldırılmasıdır çünkü biz gençler ve çalışan insanlar için bu düzenin uzun vadeli sürdürülebilir olduğunu düşünmüyorum çünkü enerji üreticileri ki bu devlet de olabilir özel üreticiler de olabilir hiç kimse bunu finanse etmek istemez. Bunun finanse edilmesi yani maliyetinin altında satışın gerçekleşmesi illaki birilerine yük olacaktır ve bu yük uzun vadede hazineye ciddi bir maliyet oluşturmaktadır. Bu durumun uzun vadeli olarak yük olması bizlere hayatımızda ekstra vergi yüklerine sebep olacaktır.

Gittiğim birçok ortamda görüştüğüm birçok insanla bu durumdan bahsettiğimde insanlar hâlâ elektrik faturalarını yüksek olduğunu söylüyor bu durumun tek sebebi tamamen kur kaynaklıdır ne yazık ki dolar bazlı incelediğimizde özellikle aylık 250 kWh altındaki mesken kullanıcılar için şu andaki aktif enerji birim fiyatı 48 krş/kWh (01.07.2023 tarihi itibariyle EPDK’ nın açıkladığı çeyrek bazlı fiyat) şu andaki TL dolar paritesine baktığımızda belki global deki en ucuz elektrik fiyatı olabilir. Bu durumun ivedilikle kaldırılması gerektiğini düşünüyorum. Çünkü Türkiye’deki en büyük abone grubu mesken abone grubudur ve bunun finanse edilmesi hiç de kolay değildir. Bu nedenle enerji fiyatlarının enerji maliyet fiyatlarına getirilerek güncel fiyatlar üzerine ilerlemesi belki mesken elektrik fiyatları olması gerektiği fiyatlar olursa mesken bazında çatı GES projelerinde ve depolama projelerinin önü açılacaktır diye düşünüyorum. Çünkü Türkiye’ de Spesifik Üretim değerini incelendiğinde ortalamada neredeyse 1.500 ile 1.600 kWh/kWp gibi ciddi bir rakamdadır. Bu kadar güneşlenme alan bir coğrafyada mesken abone grubundaki sübvansiyon kaldırılarak mesken için GES projeleri teşvik edilmelidir.